Akça Armut

Akça Armut, Ağacı dikenli, sık dallı, kuvvetli ve yarı dik gelişme eğiliminde olan yerli cinslerdendir. Dikenli Akça ve İstanbul Akçası olarak bilinen tipleri de vardır. İç Anadolu, Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde yetiştiriciliği yaygındır. Armut kökenli çöğür anaçları üzerinde geç meyveye yattığı için son yıllarda ayva kökenli klon anaçlarına aşılanmış fidanları tercih edilir. Meyvesi koni şeklinde, orta irilikte, meyve kabuğu, yeşil üzerine sarı renklidir. Meyvenin iç kısmı sulu, tatlı, yeşilimsi beyaz, gevrek, az kumlu ve hoş kokuludur. Marmara'da haziran sonu ile Temmuz ayının ilk haftasında, Ege'de Haziran ortalarında hasat edilir. Dölleyicileri, Passe Crassane, Dr. J. Guyot, Mustafa Bey ve Williams'dır.

Armut Geniş adaptasyon kabiliyeti sebebiyle ülkemizin farklı ekolojik bölgelerinde yetişme imkânı bulabilmektedir. Elmaya nazaran soğuğa daha az dayanıklı, sıcaklık isteği daha fazla olan bir tür olan armut havasız, ağır, kireç oranı yüksek alkali topraklara uygun değildir. Organik maddece zengin, derin, geçirgen toprakları sever. Akça armudun 7,2 ºC'nin altında toplam soğuklama ihtiyacı çeşidine göre 800-2100 saat arasındadır. Daha düşük soğuklama ihtiyacı olan erkenci çeşitler Akdeniz ve Ege bölgelerinin 300- 800 m yüksekliğindeki yerlerde, diğer çeşitler ise geçit ve iç bölgelerde yetiştirilmeye uygundur.

Son yıllarda geliştirilen yarı bodur ve bodur klon anaçlarının kullanımı ile farklı ekolojik yapılara ve topraklara sahip olan arazilerde sık dikim usulü armut yetiştiriciliğinde yaygın olarak görülmektedir. Yetiştirilecek çeşidin ve kullanılacak anacın seçiminde arazinin bölgenin iklim verilerinin ve toprak analiz verilerinin göz önünde bulundurulması önemlidir. Yarı bodur anaçlarda 5x2,5 m ila 5x3 m, bodur anaçlar üzerinde 4x1,2 m ila 4x1,5 m, ayva çöğürleri üzerinde 4x3 m, armut çöğürleri üzerinde 6x6 m, mesafe ve aralıklarda bahçe tesisi uygundur.

Bahçe tesis edilirken kışlık, güzlük ve erkenci çeşitlerin belirli bir oranda bulundurulması ve çeşitlerin kış soğuklama ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması gerekir. Armut çeşitlerinin kendi aralarındaki uyuşmazlık sebebiyle %10-15 oranlarında dölleyici çeşitte fidanların dikilmesi elzemdir.

Akça armut yetiştiriciliğinde kordon terbiye, doruk dallı ve modifiye lider sistemleri kullanılmaktadır. Yarı bodur anaçlar da sıralar arası 4-4,5 m, sıra üzeri ise 1,2-1,5 m mesafeler de kordon terbiye sistemi ve telli destek sistemi uygulaması ile elmalarda olduğu gibi sık dikim bahçe tesisleri hazırlanmaktadır.

Memeli pas, külleme, ateş yanıklığı önemli armut hastalıklarındandır. Ervinia Amylovor denilen bakterinin neden olduğu ateş yanıklığı hastalığı akça armut yetiştiriciliğini sınırlayan en önemli hastalıktır. Bu hastalığın sık görüldüğü yörelerde dayanıklı ve kısmen dayanıklı çeşitler tercih edilmeli, ayva anaçları yerine armut kökenli anaçların tercih edilmesi gereklidir. Önemli armut zararlıları ise; kabuklu bit, armut iç kurdu, armut sülüğü ve armut yaprak piresidir.